AMİNO ASİTLER

Amino asitler protein moleküllerinin yapı taşlarıdır. Vücudumuzdaki bütün hücrelerde amino asit mevcuttur. Amino asitler; dokuların yenilenmesi, büyüme ve kas yapımı için metabolizmanın kullandığı en önemli maddelerdendir. Sekiz tane temel (esansiyel) amino asit vardır. Bunlar; izolösin (isoleucine), lösin (leucine), lizin(lysine), metionin (methionine), fenilalanin (phenyİalanine), treonin (threonine), triptofan (tryptophan) ve valin(vaIine)’ dir. Temel amino asitler vücutta sentezlenemez (üretilemez) ve bu yüzden dışardan besinlerle beraber veya ek gıda olarak alınmalıdır. Eğer bu sekiz temel amino asiti her gün beslenmenizde düzenli bir şekilde alırsanız vücudunuz kas üretimini, hormon ve enzim formasyonu için gerekli olan tüm diğer amino asitleri üretebilir. Bu 8 temel amino asitten lösin (leucine), izolösin (isoleucine) ve valin (valine) özel bir amino asit grubu oluştururlar ve Çift-zincirli amino asitler (BCAA-Branched Chained Amino Acids) diye anılırlar. BCAA’ larkas dokularının muhafazası için gereklidir ve kaslardaki glikojen depolarının korunması şeklinde kendilerini belli ederler. Glikojen (glycogen) karbonhidratların bir depolanma şekli olup, enerjiye dönüştürülebilirler (Referans1). BCAA’ lar aynı zamanda egzersiz, sportif aktivite veya yoğun bedensel faaliyet esnasında kaslardaki protein yıkımının önlenmesine yardımcı olurlar (Referans2). BCAA’ ların besinlerle veya dışarıdan ek gıda olarak alınması araştırmalara göre aşağıdaki durumlarda faydalı olabilir:

• Yüksek irtifa veya rakımlardaki kas kaybının önlenmesi 
• Sıcakta dayanıklılık performansının uzun süre sürdürülmesi 
• Egzersiz performansının arttırılması ve yorgunluğun azaltılması
• Kas gücünü koruma ve arttırma
• Kas-glikojen dengesinin korunması ve protein parçalanmasının (yıkımının) azaltılması
• Yoğun fiziksel stres (Ağırlık kaldırma, koşu vs.) esnasında vücudun duruma  katabolik girmesinin önlenmesi
• Fenilketonüri (PKU) hastalığında zihinsel fonksiyonlarda düzelme

 Yoğun fiziksel stres (ağırlık kaldırma, koşu vs.) esnasında vücut katabolik duruma girebilir. Yani vücut artan enerji ihtiyacını karşılamak için kas dokularını parçalayıp ayrıştırır (Protein yıkımı). Bu durum olduğunda eğer vücutta yeteri kadar BCAA varsa, kaslardaki protein yıkımının azaltılmasına yardımcı olurlar. BCAA, vücut geliştirenlerden dayanıklılık için yarışan atletlere kadar herkese faydalı olabilir. BCAA kas gelişimine önemli etkisi olan bir amino asit zinciridir. Bir sportif aktivite veya yoğun egzersiz içerisinde olmayan yetişkinler günde ortalama olarak vücut ağırlıklarının her kilogramı başına 16 mg lösin, 12 mg izolösin ve 14 mgvalin’ e ihtiyaç duyarlar. Vücut geliştiriciler, kaslarını güçlendirmek isteyenler, yoğun egzersiz yapan sporcu ve atletler ise bu değerlerin 3-4 katına kadar BCAA’ ya ihtiyaç duyabilirler (Vücut ağırlıklarının her kilogramı başına 25-65 mg BCAA) (Referans13-14). BCAA’ ların herhangi bir yan etkisi şu ana kadar rapor edilmemiştir. Yüksek miktarda BCAA alınması durumunda bile BCAA’ lar vücutta diğer amino asitlere dönüştürülecek veya enerji olarak kullanılacaklardır. BCAA ile ilgili olarak henüz bir ilaç etkileşimi de rapor edilmemiştir