ŞİŞMANLIK

ŞİŞMANLIK

'ŞİŞMAN' Kime Derler? 

Özellikle kadınlar arasında kilo fazlalığı ortak gündem halinde. Hemen herkes, sürekli olarak yeni perhiz arayışları içinde. Bir insanın arzu ettiği vücut formuna sahip olmaya çalışması kadar doğal bir şey yok ama, bu arada şişman, ya da zayıf kavramları iyice birbirine karıştı. 

Şişmanlık yağ fazlalığıdır.

Bir insanda şişmanlığı belirleyen şeyin vücuttaki yağ oranı olduğunu hatırlatmak isterim. Yağ miktarı 15 yaşından itibaren her iki cinste de artar. Yıllar içindeki birikimler de şişmanlığa neden olur. Vücuttaki yağ oranları kadın ve erkekte farklıdır. Kendi vücut ağırlığına oranlandığında ortaya çıkan rakam, kadınlarda erkeklerdekinden %10 kadar daha fazladır. 

Bir erkeğin vücut ağırlığının %20 kadarının yağ olması normaldir. Yağ oranı %20 yi aşıyorsa fazla kilolu, %25 i aşıyorsa, o erkeğin şişman olduğundan bahsedilir. Kadınlara fazla kilolu diyebilmek için %30, şişman diyebilmek için de %35 oranında yağ bulunması gerekir.

Boy da önemli...

Ancak, sadece vücut ağırlığının şişmanlık göstergesi olarak kullanılması doğru değildir. Kişinin boyunu da hesaba katmak gerekir. Bu nedenle vücut-kütle indeksi ya da Quetelet İndeksi adı verilen bir kavram geliştirilmiştir. Bu, boy ve kilo ölçülerinden yararlanılarak yapılan bir hesap sonucu elde edilen bir rakamdır. Kilogram olarak vücut ağırlığı rakamının, metre olarak ölçülen boy rakamının karesine bölünmesiyle elde edilen bir rakamdır. 

Bu hesapla bulunan rakam 20 veya daha düşükse, o kişinin zayıf olduğu söylenebilir. 20-25 arası arzu edilen bir vücut ağırlığını, 25-30 arası fazla kiloyu, 30-40 arası tıp dilinde obesite denilen şişmanlığı, 40 üzeri ise tıp dilinde morbid obesite denilen,sağlık açısından tehlike yaratan şişmanlığı gösterir.

Bir örnekle açıklamak gerekirse; boyu 1.70 m. ağırlığı ise 80 kg. olan bir kişiyi ele alalım. Bu kişinin metre cinsinden boyu olan 1.70 in karesini almak için kendisiyle çarparsak 1.70 X 1.70 = 2.89 rakamı bulunur. Vücut ağırlığının kg. cinsinden ifadesi olan 80 rakamını 2.89 a bölersek 80:2.89=27.68 sonucu çıkar. 27.68 rakamı, 25 den fazla olduğuna göre bu kişi fazla kilolu olarak nitelendirilir. Bir başka örnekte de, 1.65 boy ve 50 kg ağırlığın, 1.65X1.65=2.723 ve 50:2.723=18.36 hesabıyla, 18.36 rakamı 20 nin altında olduğu için düşük kilolu olarak nitelendirileceği ortaya çıkar. 

Ne gibi önlem alınmalı?

Vücut-kütle indeksi 25-30 arasında olan yani, fazla kilolu gruba giren kişiler ciddi kaynaklardan öğrenecekleri zayıflama rejimlerini uygulayarak kendi çabalarıyla kilo verebilirler. İndeksi 30-40 arasında olanlar yani obesler, bu konuyu, uzman bir hekimin ya da merkezin denetimde çözmeye çalışmalılar. İndeksin 40 dan fazla olduğu durumlarda ise, bir hastalık olarak kabul edip, hastanelerin beslenme kürsülerine başvurmak gerekir